Bộ mặt của chiến tranh hiện ra khủng khiếp trong sự nực cười, phi lý. Bẫy-22 hài hước một cách trần trụi, một cách dữ dội, một cách cay đắng, một cách man rợ, nhưng những ai có thể chịu đựng được nó thì hẳn sẽ không thể nào lãng quên.
Trên một hòn đảo ngoài khơi nước Ý thời Thế chiến II có một liên đoàn không quân Mỹ. Một trong số lãnh đạo của họ là đại tá Cathcart, kẻ khao khát muốn gây ấn tượng với cấp trên bằng cách ép lính đi ném bom mỗi lúc một nhiều hơn. Nhân vật chính của chúng ta, Yossarian, mỗi lần đủ chỉ tiêu giải nhiệm thì lại phải đối mặt với chỉ tiêu mới. Trước sự chết chóc kinh hoàng của cuộc đại chiến, tất cả những gì y mong muốn là toàn mạng trở về. Nhưng mỗi khi chỉ tiêu ra trận tăng lên, xác suất sống sót của y lại giảm xuống. Y không có cách nào thoát ra, bởi ở đó có một cái bẫy. Bẫy-22.
Thứ logic vừa giản dị vừa điên rồ của Bẫy-22 chi phối suốt ngót 600 trang sách với hàng chục nhân vật, qua chiến trường qua đạn bom, qua bệnh viện quân y và nhà bếp hậu cần, qua tướng lĩnh và lính tráng, qua cả những số phận tan nát và những kẻ trục lợi từ chiến tranh. Sự điên rồ chảy qua mọi đối thoại, sự ngớ ngẩn thấm đẫm mọi nhân vật, cho tới tận cú nhảy kết cục cuối cùng. Bộ mặt của chiến tranh hiện ra khủng khiếp trong sự nực cười, phi lý. Bẫy-22 hài hước một cách trần trụi, một cách dữ dội, một cách cay đắng, một cách man rợ, nhưng những ai có thể chịu đựng được nó thì hẳn sẽ không thể nào lãng quên.
Trịnh Thị Liên –
Đọc cuốn này làm thỉnh thoảng mình phải dừng lại để nghỉ một chút vì thấy ngợp. Sự chết chóc kinh hoàng của cuộc chiến làm mình thấy hoảng sợ.Nhất là mỗi khi một nhân vật hài hước, ngây thơ, điên loạn, trẻ trung và hay ho nào đó rời cuộc sống, chết đột ngột và thảm khốc. Cái chết đến quá nhanh, quá bất ngờ, không dự phòng và làm cho người đọc gắn bó với các anh lính phi công trong một thời gian dài không khỏi đau lòng. Làm thế nào để thoát khỏi sự may rủi của số phận đó, làm sao để cứu lấy chính mình. Dường như không thể, vì ở đây có một cái bẫy, Bẫy – 22. Một cái tên không ai đoán định được, không cắt nghĩa được. Mỗi khi các anh lính bay sắp đủ chỉ tiêu thì đại tá Cathcart (một ông đại tá có đam mê được lên báo và đam mê được lên tướng) nâng số chỉ tiêu lên. Từ số lần bay chỉ 25 lần là đủ và có thể về nhà thì họ phải đối diện với hàng loạt chỉ tiêu mới, 35, 40, 45, 55, 60, 65, 70 và một lần lên hẳn 80 trận. Tác giả đã rất tinh vi khi tách các mạch truyện tuyến tính ra để lý giải theo góc nhìn của từng nhân vật, mỗi chương là một mảnh ghép mà khi ghép lại ta có thể hình dung ra một bức tranh giản dị về hòn đảo Pianosa ngoài khơi nước Ý, giữa thế chiến II, có một liên đoàn không quân Mỹ và cuộc sống của họ từ chiến trường, bầu trời, đạn bom, bệnh viện quân y, nhà bếp, lều trại, nghĩa trang…, từ cuộc sống của lính tráng đến tướng lĩnh. Đọc cuốn sách này quả thực là một quá trình chịu đựng, nó quá ngợp, quá trần trụi và cay đắng.
Rome yêu dấu dường như là nơi dừng chân nghỉ ngơi và có những phân đoạn điên rồ và vui vẻ nhất của các nhân vật. Tuy thế, ở gần kết thúc cuốn sách, Rome cũng hiện hình một thành phố đen tối giữa một cuộc đời, một trận chiến đen tối. Bộ mặt chiến tranh hiện ra dữ dội trong những phản ảnh ngớ ngẩn, điên rồ và phi lý. Mình đọc đến đoạn Yossarian, anh chàng (có vẻ như) tỉnh táo nhất của chúng ta, nhân vật chính của chúng ta lang thang giữa đêm phố Rome và đau đớn nhận ra nỗi đau của cái trái đất tuyệt vọng này và mình thấy bỗng dưng buồn không chịu được. Anh ta bỏ chạy, bỏ tất cả những âm u đen tối đằng sau.
Nhân vật mình thấy không ưa nhất là Milo, trục lợi quá, gian xảo quá thời đại nào cũng không mê; nhân vật yêu thích nhất là Or, quá dễ thương; nhân vật bí ẩn và làm mình ám ảnh nhất là Snowden. Tất nhiên mình cũng thích cả Cha tuyên úy, vì ông tin Chúa (hình như là người tin kính duy nhất trong truyện), và ông là bạn của Yossarian. Nhóm bạn của Yo-yo ra đi càng lúc càng nhiều đến nỗi cuối cùng chỉ còn lại mỗi anh, chỉ còn lại mỗi mình anh.
Biết làm sao được, cuốn sách này ấy, phi lý, tuyệt vọng. (Lien Trinh) – Thien Di goodreads