Cộng hòa là cuốn sách đầu tiên rung chuyển thế giới, lay động tâm tư. Triết phẩm này chứa bên trong câu hỏi muôn thuở : Làm người nên sống thế nào cho phải ở đời ? Thế nào là công bình ? Thế nào là đạo đức ? – GS Đỗ Khánh Hoan
Cuốn sách được xem là cột mốc lớn của triết học phương Tây. Tác phẩm được trình bày dưới dạng đối thoại giữa Plato và những người khác. Mặc dù chủ đề chính là về một nhà nước lý tưởng nhưng nó cũng xoay quanh giáo dục, tâm lý, đạo đức và chính trị. Trong các đoạn chính của Cộng hòa, Plato sử dụng những huyền thoại để khám phá bản chất tự nhiên của thực tế, truyền đạt cái nhìn về sự tiên đoán của con người và vai trò của triết học trong việc thiết lập tự do. Ông tưởng tượng ra một cái hang mà những con người bị xiềng xích từ khi mới sinh ra làm bạn với cái bóng của mình và mang họ đến thực tế. Vai trò của triết học, cụ thể là những gì Plato gọi là biện chứng, là đưa con người ra khỏi cái bóng và hướng bản thân họ tới thực tế. Đây là bản chất của việc theo đuổi sự khôn ngoan mà không có nhà nước lý tưởng nào không làm. Độc giả hiện đại có thể đồng ý với mọi điều Plato nói, cũng như lập luận chặt chẽ, cái nhìn đầy chất thơ vẫn có sức mạnh trong việc kích thích và thách thức. Sức mạnh lâu dài này đã làm của Cộng hòa trở thành một trong những nền tảng của văn hóa phương Tây.
Cộng hòa là cuốn sách đầu tiên rung chuyển thế giới, lay động tâm tư. Triết phẩm này chứa bên trong câu hỏi muôn thuở : Làm người nên sống thế nào cho phải ở đời ? Thế nào là công bình ? Thế nào là đạo đức ? – GS Đỗ Khánh Hoan
Cộng hòa là tác phẩm nổi tiếng nhất của Plato và là tác phẩm có ảnh hưởng rất lớn tới sự phát triển tư duy triết học và lý thuyết chính trị suốt hơn 2.000 năm qua. Có người còn cho rằng nếu mang tất cả các sách vở trên đời ra đốt hết thì cũng không hề hấn gì, ngoại trừ cuốn Cộng hòa.
Phong Trúc –
Một vài cảm xúc ngọt ngào biến mất khi những câu nói, những hành động của Socrates xuất hiện. Chẳng ai còn cần những lời có cánh khi họ hiểu sự say mê đã tìm đến với mình. Bạn có thể không giỏi đọc sách triết, càng không giỏi lắng nghe thứ ngôn ngữ thời cổ đại (dù nó được “phù phép” giả cổ trang bằng lời người dịch), nhưng bạn vẫn nên đọc chúng: Tinh huyết của Plato, tinh huyết của triết gia viết sách vĩ đại đầu tiên của thế giới phương Tây.
Đương nhiên, bạn cũng đừng cố mà hiểu hết, cũng như đừng thất vọng vì mình đọc không hiểu một phần (hoặc toàn bộ) cuốn sách này! Một cuốn sách hay không phải là một cuốn sách để bạn đọc một lần rồi hiểu ngay. Sách triết khác với các cuốn sách khác: Chúng chỉ cố gắng cho bạn thấy những gì chúng thực sự muốn nói, thay vì những gì bạn nghĩ, do đó, nếu như bạn không đi mãi đi mãi để tìm từng dấu vết nhỏ nhất của mạch nguồn cuốn sách, bạn sẽ không thể nào hiểu được nó khá hơn, hoặc chí ít là hấp dẫn hơn, như một cuốn tiểu thuyết.
Biết đâu đấy, sự minh triết sẽ ở lại với bạn cho dù bạn…chẳng biết một chút gì về Plato.
Mai Hiền –
Plato vốn sinh ra ở thành bang Athens – nơi mà văn hóa và nghệ thuật, cũng như việc tự do ngôn luận chính trị khá là phát triển và hơn hết, Plato là nhà triết học duy tâm khách quan
Quan điểm quan trọng nhất của nhà nước lí tưởng của ông dựa trên sự phát triển của sản xuất vật chất và kèm theo đó là sự phân công hài hoà các ngành nghề và giải quyết các mâu thuẫn xã hội.
Theo quan điểm của tôi, điều đó chưa hoàn toàn là đủ.
Trong suốt tác phẩm Cộng Hòa (The Republic) của ông, Không khó để ta tìm thấy những quan niệm, tư tưởng mang tầm hệ thống của ông và cách ông chứng minh hay lập luận cho nó. Đó chính là nét cuốn hút và độc đáo nhất của tác phẩm. Tuy nhiên, như đã nói ở trên, tôi không hài lòng lắm ở 1 vài chỗ.
_ Ông sinh ra là con nhà quý tộc, giàu có, cường tráng, nghĩa là đủ mọi đặc quyền và nổi trộ nhất của một người đàn ông ở Athens và Spatar nên theo tôi, lý luận của ông chưa thật sự giải quyết hết tâm tư nguyện vọng về nhà nước lý tưởng trong quần chúng lao động – nô lệ bấy giờ.
_ Mục đích chính của con đường chính trị của ông là trả thù cho người thầy của mình nên đôi khi cách lập luận của ông khá khô khan, cứng nhắc.
_ So với người học trò của ông là Aristotle thì lý luận của ông thật sự có nhiều điểm kém. Nhưng cũng không thể phủ nhận vai trò to lớn của ông
_ Yếu tố chủ quan nữa : Athens bấy giờ duy trì chế độ chủ nô – nô lệ nên đa số trong tác phẩm ta khó có thể tìm thấy cái gọi là bình đẳng bác ái thật sự
Cuốn sách đề cập khá nhiều đến các hệ tư tưởng. Với tôi, nó còn là cuốn sách giàu đạo đức và bài học nghĩa vụ của người công dân
Luong Le –
Thật ra thì khi đọc cuốn sách này mình vẫn chưa hiểu lắm. Xưa nay chưa hề đọc sách triết bao giờ, được biết Cộng hòa là một cuốn nổi tiếng nên mình cố mua về đọc nhưng đọc hết nửa cuốn mình đành bỏ cuộc. Cuộc thảo luận về sự công bình của Socrates với các học giả cứ lòng vòng thế nào ấy. Có lẽ môt lúc nào đó khi đọc lại một cách châm rãi và kiên nhẫn thì mình có thể hiểu được cuốn sách này rõ ràng hơn.
Trần Phượng –
Cái tên Plato quá kinh điển và đã trở thành một hiện tượng triết học, nhắc đến Plato là nhắc đến những công trình triết học lớn của nền khoa học thế giới. Cuốn “Cộng hòa” hoàn toàn không dễ đọc nhưng một khi đã đọc thì không thể dứt ra được, bởi đối với những ai đam mê Triết học, thì càng đọc càng bị kích thích tư duy và tìm hiểu. Những tư tưởng của Plato cách đây hàng ngàn năm vẫn chưa hề cũ. Tuy nhiên, bạn chỉ nên chọn cuốn sách này khi thật sự đam mê Triết học và đam mê tìm hiểu về môn học này.
Khoa Brandy –
Người hiện đại dễ nhìn về quá khứ theo giá trị của hiện tại, cho nên dễ thấy sẽ có người không đồng tình với Plato về một số điểm. Song con người bị giới hạn bởi thời đại của mình, sống trong thời đại đó, tư tưởng của con người chỉ đạt đến tầm cao đó. cũng như Darwin sinh ra trong giai đoạn đầu của chủ nghĩa tư bản đầy cạnh tranh khốc liệt thì dễ mường tượng ra tiến hóa dựa trên cạnh tranh sinh tồn khốc liệt không kém, và một phần cũng vì ông đọc cuốn Luận về dân số của Malthus, trong đó, dân số tăng nhanh hơn phương tiện sống, và từ giả thuyết đó diễn dịch đến kết quả đấu tranh sinh tồn, kẻ thích nghi nhất sẽ tồn tại. Dù rằng, thực tế hiện nay cho thấy điều đó là sai hoàn toàn. Thế nên việc xây dựng thành quốc trong bối cảnh thời đại Nông – Nô của ông khó tránh khỏi thiếu sót nếu so với thời đại ngày nay.
Ông cũng đã vẽ ra được những nét đầu tiên của một nhà nước qua việc xây dựng thành quốc với những con người Công Bình Chính trực. Về nghĩa vụ của người công dân, vai trò của vệ quốc, vai trò của nghề nghiệp, về con người yêu mến tri thức thật sự…
Ngoài ra cuốn sách được biên dịch khá tốt, và rất ấn tượng với hệ thống chú thích, diễn giải, khái quát ở đầu từng đoạn của tác giả… (dù thỉnh thoảng vẫn có ít lỗi)…
P/s Năm 381 TCN, Plato dẵ thấy môt cái hang với những con người tối tăm bị xiềng xích… và biết đâu nếu đọc tác phẩm này, nó sẽ là một phần nhỏ để bạn có thể ra khỏi cái hang tối đó ?