Bao thăng trầm cảm xúc khi đọc tác phẩm này: Lòng cười vui khi đọc những phút giây nghịch ngợm, vui đùa của cha ông ngày đó; , bồi hồi, xúc động không cầm được nước mắt khi đọc đến những khó khăn, khổ cực mà quân, dân của Nước ta ngày xưa phải chịu đựng; Tự hào, mạnh mẽ có thêm động lực phụng sự tổ quốc khi nhận thấy tinh thần chiến đấu anh dũng của cha ông. Xuyên suốt tác phẩm nhiều lúc không hiểu nổi tại sao ngày xưa Cha ông ta có thể chịu được cực khổ như vậy để sống và chiến đấu bảo vệ Quốc gia.
Nhắc đến Phùng Quán, người ta sẽ nhớ ngay tới một cây bút lạ kỳ trong nền văn học Việt Nam với một tác phẩm thiếu nhi vô cùng chân thực và xúc động về một thế hệ trẻ anh hùng:
Tuổi thơ dữ dội – cuốn truyện xoay quanh cuộc sống chiến đấu và hy sinh của những thiếu niên 13, 14 tuổi trong hàng ngũ Đội thiếu niên trinh sát của trung đoàn Trần Cao Vân. Những Lượm, Mừng, Quỳnh sơn ca, Hòa đen, Bồng da rắn, Vịnh sưa, Tư dát… mỗi người một hoàn cảnh song đều chung quyết tâm, nhiệt huyết và lòng yêu nước, đã tham gia chiến đấu hết mình và hy sinh khi tuổi đời còn rất trẻ.
Đúng như tên truyện, độc giả sẽ bắt gặp ở đó những chi tiết thực sự dữ dội về cuộc đời thiếu niên bất hạnh, về cuộc chiến tranh chống giặc tàn khốc nhưng ẩn sâu bên trong ta vẫn thấy những tâm hồn trong sáng và vô tư, thấy sự can trường, dũng cảm phi thường của nhân vật. Tất cả những ai đã từng đọc tác phẩm này hầu như đều không ngăn được xúc động và những giọt nước mắt cảm thương, cảm phục. Đây thực sự là một tác phẩm quý trong kho tàng văn học Việt Nam. Một câu chuyện khơi dậy trong mỗi người tình yêu đất nước và niềm trân trọng ký ức tuổi thơ…
Các đánh giá về tác phẩm: “… Có một viên ngọc quý thời gian dành riêng để ban tặng con người, đó là Tuổi thơ. Viên ngọc màu nhiệm, trong sáng nhưng quá mong manh, không thể tìm thấy lần thứ hai trong đời. Và có một thế hệ người Việt chưa bao giờ được cầm viên ngọc trên tay, Tuổi thơ dữ dội của Phùng Quán được viết cho thế hệ đó. Hãy đọc để nhớ lại, để tự hào, và để cầu nguyện cho những Tuổi thơ sắp ra đời…” – Nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường.
“… Tôi đọc vào năm đầu Tuổi thơ dữ dội thập kỷ 60, từ những trang tư liệu của Phùng Quán. Suốt nghìn trang sách, khắc sâu vào lòng tôi hai chữ Trung Hiếu. Một nỗi đau xé lòng khi ta đọc đến lời trăng trối của Mừng, nhân vật trong truyện, trước lúc em đi vào cõi vĩnh hằng…” – Nhà văn Việt Linh.
“… Tuổi thơ dữ dội không phải là một câu chuyện cổ tích, mà là một câu chuyện có thật ở chốn trần gian, ở đó những con người tuổi nhỏ đã tham gia vào cuộc kháng chiến chống xâm lược bảo vệ Tổ quốc với một chuỗi những chiến công đầy ắp ly kỳ và hấp dẫn. Đọc Tuổi thơ dữ dội chính là đọc lại một phần lịch sử tuổi thơ Việt, thấm đẫm xúc động, cảm phục và tự hào…” – Nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo.
“…Sách dày gần 800 trang mà người đọc không bao giờ muốn ngừng lại, bị lôi cuốn vì những nhân vật ngây thơ có, khôn ranh có, anh hùng có, vì những sự việc khi thì li kì, khi thì hài hước, khi thì gây xúc động đến ứa nước mắt… Tôi chỉ mong làm sao cho tất cả các em thiếu nhi Việt Nam được đọc sách này.” – Nhà văn hóa Nguyễn Khắc Viện.
Nguyên Thơm –
“ – Anh ơi, anh đừng nghi em là Việt gian nữa anh hí!”
Câu nói của em Mừng đã kết thúc tập truyện với biết bao nhiêu nước mắt của tôi và không ít độc giả khác. Tuổi thơ của em cùng với những người bạn là liên lạc của Vệ Quốc Đoàn đã mãi mãi dừng lại ở cái tuổi đáng lẽ ra là phải được ăn, được vui chơi, được học tập, được sống trong vòng tay yêu thương của cha mẹ. Mỗi em có một hoàn cảnh riêng nhưng đều có cùng một chí hướng: chiến đấu để đánh đuổi kẻ thù. Dù còn rất nhỏ tuổi, với những suy nghĩ còn rất ngây thơ nhưng lòng yêu nước và dũng cảm của các em khiến nhiều người lớn phải kính cẩn nghiêng mình.
“Tuổi thơ dữ dội” được tác giả Phùng Quán chăm chút, tỉ mẩn miêu tả lại bằng những hình ảnh, chi tiết chân thực sống động đan xen với nhiều cung bậc tình cảm khác nhau đã cuốn hút người đọc đến tận giây phút cuối cùng. Đó là những tình cảm thiêng liêng nhất, quý qía nhất. Các em đã chứng minh được những phẩm chất của người Việt Nam: dũng cảm, chất phác, đôn hậu.
Bức tranh khổ đau nhưng cũng đầy oanh liệt thời chiến cũng như nhắc mọi người biết trân trọng những thứ mình đang có ngày hôm nay, là có công sức của biết bao người đã đổ máu vì hòa bình, cho đất nước được độc lập, tự do.
Bùi Nguyên Trang –
Tôi đọc Tuổi thơ dữ dội từ ngày học lớp 9. Đến bây giờ, khi học lớp 14 tôi mới được sở hữu cuốn sách này. Đọc lại, bất ngờ rằng các chi tiết, các nhân vật tôi còn nhớ khá rõ. Tự hỏi, một cuốn sách có khả năng ghi dấu ấn sâu sắc với người đọc như vậy là vì lí do gì? Câu trả lời chính là: Những dòng nước mắt, những hình ảnh hào hùng, tình đồng chí, tình bạn, tình anh em thiêng liêng cao đẹp…. mà tác giả đã giành tặng cho người đọc. Tôi tin chắc rằng không một ai đọc Tuổi thơ dữ dội mà không rơi nước mắt, không cảm phục những chiến sỹ nhỏ tuổi nói riêng, những người đã sống và chiến đấu cho độc lập nước nhà nói chung. Nhắm mắt lại và tưởng tượng ra những nhân vật trong truyện, chân thật đến không ngờ, sống động đến không ngờ, nó chạm đến trái tim một cách rất tự nhiên. Khi đọc truyện, tôi đã ước mình cũng có một tuổi thơ “dữ dội” như vậy. Các bạn có giống tôi không???
Quán Linh –
Cuốn tiểu thuyết này không phải là tình yêu của những người trẻ, cũng không phải câu chuyện với những tình tiết hài hước giúp ta bớt căng thẳng sau một ngày dài làm việc mà nó là một điều gì đó sâu lắng và thiêng liêng nhưng lại vô cùng giản dị và dễ làm lay động người. Nhân vật của truyện là những “chàng trai” đang tuổi ăn tuổi ngủ, đang tuổi cắp sách đến trường với sự vô tư lự nhưng ở đây, các em không như vậy, chiến tranh đã cướp đi gia đình, người thân, cướp đi sự bình yên mà các em đáng được hưởng nhưng nó đã không thể cướp đi tuổi thơ của các em, tôi thực sự đã cười trong nước mắt, cười bởi sự vô tư trong sáng của các em không bao giờ tắt nhưng cũng khóc vì tuổi thơ ấy “dữ dội quá”. Ngay từ những trang đầu tiên, tôi biết rằng mình sẽ không thể rời mắt khỏi nó cho đến trang cuối cùng, và tôi đã khóc, như thể tôi là kẻ chỉ biết khoanh tay đứng nhìn nỗi đau của các em mà thôi.
21 tuổi, tôi được cầm trên tay cuốn tiểu thuyết Tuổi thơ dữ dội – bìa đã rách, gáy đã sờn, một cách rất tình cờ.
Và tôi nghĩ thật may mắn khi mình gặp được nó, thậm chí nếu lúc này tôi 40 tuổi, tôi sẽ vẫn thích cuốn sách này nhưng thật may là tôi đã không phải đợi 19 năm nữa mới được biết đến chân dung tuổi thơ của các “em” trong thời kì chiến tranh khốc liệt xưa.
Bức tranh về “Tuổi thơ dữ dội” được Phùng Quán đan xen tài tình giữa nhiều tình cảm và cung bậc tình cảm – thiêng liêng, sâu sắc nhưng cũng hết sức mộc mạc, chân thành, tự nhiên và giản dị. Nó đã, đang và sẽ mãi để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc.
Nguyễn Thị Thu Hiền –
“Tuổi thơ dữ dội” lôi cuốn tôi từ những trang đầu tiên. Hình ảnh những em bé thiếu niên hiện lên trong tác phẩm thật ngây thơ, hồn nhiên nhưng cũng đầy gan dạ, dũng cảm. Tác phẩm đưa ta về cuộc chiến đấu oanh liệt chống đế quốc thực dân dưới góc nhìn và suy nghĩ của những
đứa trẻ – những con người với lý tưởng chiến đấu hết mình để dành lại độc lập tự do.
Đây là một tác phẩm tuyệt vời viết về thời kì chiến tranh. Hình ảnh các em vui vẻ nghịch ngợm chọc ghẹo nhau đậm chất trẻ con trái ngược hoàn toàn với hình ảnh nghiêm túc, hăng hái và gan dạ, thông minh khi tham gia kháng chiến. Dù khó khăn, dù đói rách, dù bệnh tật, dù phải sống xa gia đình nhưng các em vẫn luôn hãnh diện vì được đứng trong hàng ngũ chiến đấu, được góp chút công sức của mình cho đất nước. Tôi đã khóc với câu nói của em Mừng trước khi hi sinh “Anh đừng nghi em là Việt gian anh nhé!”
Một tác phẩm tuyệt vời mọi người nên đọc và suy ngẫm.
Bốp Bi –
Cuốn sách này là một cuốn sách đáng để những bậc cha mẹ cho con trẻ mình đọc, để nhớ những ngày tháng hào hùng của dân tộc. Những xúc cảm trong truyện không đến từ sự hào hùng, mà chính từ sự bình dị thân thương của những đứa trẻ trong cuộc chiến đấu. Từ những lo lắng bình thường, ngây thơ, tình yêu với gia định luôn canh cánh trong lòng, đến cả lòng yêu nước chất chứa trong trái tim của một đứa bé nhỏ, tất cả làm cho Tuổi thơ dữ dội khắc sâu trong tim của mỗi người đọc. Câu nói cuối cùng của cậu bé với giọng miền Trung chân chất làm tôi thật sự không thể cầm được nước mắt.
Giới trẻ ngày nay thật khó khăn để có thể hiểu hết khoảng thời gian chiến tranh bi thương nhưng hào hùng ấy, nhưng qua cuốn sách, mỗi người sẽ biết cách tự trân trọng hơn cuộc sống của mình, biết ơn những người đã ngã xuống và luôn mang trong mình một tình yêu nước sâu nặng