Chiến mã

Nội dung

Phim Chiến mã (War Horse) lấy bối cảnh miền Tây nước Anh trong giai đoạn Thế chiến thứ nhất. Phim War Horse là câu chuyện về chàng trai Albert cùng với chú ngựa Joey của mình. Cả hai là những người bạn thân thiết với nhau. Nhưng rồi một ngày, Joey lại bị bán cho quân đội để phục vụ binh lính trên chiến trường. Không thể bỏ mặc bạn mình nên Albert cũng quyết định tham gia nhập ngũ với quyết tâm tìm lại Joey… Phim Chiến mã có sự tham gia của Jeremy Irvine, Emily Watson, David Thewlis…

Thể loại

10 phim hay về chiến tranh thế giới thứ nhất đáng xem nhất - 10 phim hay về chiến tranh thế giới thứ nhất khai thác khía cạnh cuộc sống từ quê nhà cho đến chiến trường sẽ hé mở nhiều góc nhìn về người lính dù họ đứng ở mặt trận nào đi nữa. Chiến Mã Lấy bối cảnh miền Tây nước Anh trong giai đoạn Thế chiến… Đọc thêm

9 phim hay về loài ngựa truyền tình yêu cuộc sống cho mọi người - 9 phim hay về loài ngựa với câu chuyện từ chú ngựa Joey kiêu hãnh trong chiến tranh cho đến Flicka đầy tự do phóng khoáng trên thảo nguyên sẽ truyền tải tình yêu cuộc sống và thay đổi cách nhìn nhận cuộc sống của bạn. Chú Ngựa Secretariat Xoay quanh cuộc đời của Penny Chenery, chủ nhân… Đọc thêm

14 phim hay về chiến tranh xem để trân trọng hiện tại - “Chiến tranh không bao giờ xuất hiện như một cái gì riêng biệt, mà nó là một hiện tượng xã hội cụ thể”. Cho dù chiến tranh mang một màu sắc chính trị nào đi chăng nữa thì nó vẫn là kẻ thù số một của con người, bởi nó luôn đe dọa sự sống… Đọc thêm

Trailer

Review

War Horse dc chuyển thể từ cuốn truyện thiếu nhi, thế nên đúng như tinh thần của nó, bộ phim nhiều cảm xúc, đẹp, nhưng sẽ khiến các fan thể loại chiến tranh thất vọng một chút. Đây không hẳn là một bộ phim chiến tranh, bởi vì chiến tranh của nó không được nhìn qua đôi mắt con người, mà qua hành trình và sự ngây thơ của một chú ngựa. Câu chuyện bắt đầu tại một trang trại ở Devon có cha, mẹ và cậu con trai Albert. Họ thuê một nông trại và sống một cuộc sống tạm đủ. Trong một lần hiếu thắng ganh đua với ông chủ đất, người cha đã mua một con ngựa non với gia cao gấp ba lần giá trị công việc nó mang lại, đưa gia đình lâm vào cảnh túng quẫn. Mặc dù ng` mẹ không mấy hài lòng, nhưng Albert lại say mê nó và hứa với cha sẽ huấn luyện nó làm việc để không phải đem trả lại hay bán đi. Cậu đặt tên chú ngựa là Joey, và tình bạn của họ bắt đầu, gắn kết và bền chặt đến đáng ngưỡng mộ.

Albert huấn luyện Joey rất tốt, có những lúc, họ tưởng như có thể thay đổi dc số phận của gia đình, nhưng rồi trời không chiều lòng ng`, cái nghèo, cái khó, vận xui, và cả thế chiến thứ nhất bùng nổ, ng` cha buộc lòng phải bán Joey cho quân đội kị binh hoàng gia Anh. Ngày chia tay Albert đã hứa với Joey, rằng họ sẽ tìm thấy nhau vào một ngày nào đó, và cậu đã giữ đúng lời hứa của mình bằng cách gia nhập quân đội, ra chiến trường để tìm kiếm bạn mình.

Hành trình của Joey kéo dài suốt bốn năm chiến tranh, từ lúc trở thành chiến mã của Cap Nichols, thất lạc và trở thành một chú ngựa thồ cho quân Đức, hy hữu trở thành đến phương tiện đào ngũ của hai anh em người lính trẻ cho đến món quà bất ngờ dành cho cô bé mồ côi ở một trang trại trên đất Pháp… Bằng hành trình của mình, Joey mang đến cho chúng ta cái nhìn về sức tàn phá của chiến tranh bất kể là ở phe cánh nào, bất kể là với ai, từ người lính cho đến thường dân, từ già cho đến trẻ, không ai tránh khỏi sự tàn phá và mất mát của nó. Chiến tranh chưa bao giờ mang lại điều gì tốt đẹp.

Vì là góc nhìn của một chú ngựa, thế nên có thể nói phim không có nhân vật chính, hoặc miễn cưỡng thì cứ cho Albert là nv chính cũng được, mỗi con người xuất hiện trong quãng đời của Joey lại phản ánh một mảnh đời trong chiến tranh khốc liệt. Và mình thích tất cả những giai đoạn và con người trong đó.

Bỏ qua giai đoạn đầu tiên hạnh phúc ở nông trại Devon, Cap Nic là người chủ tiếp theo sở hữu Joey, và anh đại diện cho một lớp binh sĩ phải đối diện với chiến tranh với tất cả ngỡ ngàng và sự ngây thơ của mình. Cap Nic của Tom là một ng` lính dũng cảm, nhưng cũng rất dịu dàng. Anh nhận Joey từ tay Albert và hứa sẽ chăm sóc chú ngựa để nếu có thể, sẽ trả về khi chiến tranh kết thúc. Anh là một người lính, nhưng lại có nét lãng mạn của một nghệ sĩ và cả chút hiếu thắng của trẻ con. Anh có lẽ chưa từng đối diện với chiến tranh, anh không sợ nó, nhưng anh không thi vị hóa nó, cũng không mù quáng tin vào lòng dũng cảm hay phép màu. Anh là một người lính đứng đâu đó giữa lãng mạn và thực tế, một đại diện cho Châu Âu thời trước chiến tranh, cái gì đó rất đẹp và ngây thơ, trước khi bị hủy diệt và chìm trong khói lửa, giết chóc.

Mình rất thích cảnh quay trận chiến của Cap Nic và đội kị binh hoàng gia phục kích doanh trại Đức, hình ảnh đó quá đẹp, vì nó là khởi đầu của chiến tranh, nó chưa phải là phần đen tối nhất, khốc liệt nhất, thế nên cảnh quay cũng có chút lãng mạn. Những người lính xuất phát từ cánh đồng lau cao ngang mình ngựa, với kiếm trên tay, họ xuất hiện từ màn sương sớm, tấn công thẳng vào doanh trại địch, đi thẳng vào ổ phục kích. Cái khốc liệt của trận chiến đầu tiên này dc hình ảnh hóa rất tốt. 1 dãy súng máy, 1 dàn kị binh lao về phía trước, và tất cả những gì vượt qua phòng tuyến chỉ là những chú ngựa. Con ng` đều nằm lại bên kia phòng tuyến, tất cả họ đều chết, máu đổ, đánh thức cả một Châu Âu ngây thơ và là dấu hiệu bắt đầu cho một cuộc chiến tàn khốc. Khung cảnh sau đó, dc quay từ trên cao xuống, của một bãi chiến trường người ngựa ngổn ngang, thật sự thấy đắng ở trong lòng.

May mắn thoát chết ở trận chiến đầu tiên, Joey bị bắt và xung vào đàn ngựa kéo xe cho quân Đức, ở đây nó dc hai anh em lính rất trẻ người Đức chăm sóc. Hai con người này, lại là một mảnh ghép khác, ở bên kia chiến tuyến, là những đứa trẻ chưa kịp lớn, bị lùa ra chiến trường và nhồi vào đầu thứ gọi là danh dự. Cậu em trai còn quá nhỏ, mới 14 tuổi, khao khát chiến đấu và người anh trai với lời hứa với mẹ là sẽ bảo vệ em, đã bắt cậu em cùng đào ngũ với mình. Họ chưa sẵn sàng cho chiến tranh, nhưng chiến tranh thì không buông tha họ. Trốn trong một cối xay gió trong một nông trại Pháp, họ bị bắt và tử hình vì là lính đào ngũ. Cái chết của họ, là sự tàn bạo khác của chiến tranh, họ chưa bao giờ đáng phải chết, họ chỉ là những đứa trẻ. Nhưng chiến tranh thì không buông tha một ai.

Trong cối xay gió đó, Joey gặp dc cô bé Emily, một bé gái yếu ớt sống cùng ông, chỉ vì cha mẹ em đều đã bị giết. Họ chỉ là những ng` dân thường, họ sống và làm việc nhưng bị đàn áp và cướp bóc. Họ lên tiếng đấu tranh và cái chết đến với họ. Chỉ còn lại mình Emily và ông, hai ông cháu dựa vào nhau mà sống, mà bảo vệ nhau. Đây là góc nhìn về những con ng` bình thường, không liên quan gì đến cuộc chiến, nhưng ẫn không thoát dc ảnh hưởng. Mình thích nhiều lắm câu chuyện về lòng dũng cảm mà người ông kể cho cháu mình nghe qua hình ảnh của những chú bồ câu đưa thư. Cô bé chất vấn ông mình, tại sao có thể nhún nhường, có thể làm ngơ cho bọn lính vơ vét toàn bộ của cải của họ mà không phản kháng, sao lại có thể bỏ qua cho những kẻ giết con mình, sao có thể hèn nhát như thế. Ng` ông đã kể một câu chuyện về những chú bồ câu đưa thư, mang tin tức quan trọng bằng cách bay qua bay lại chiến trường, và để có thể thành công, chúng phải sống, phải thôi nhìn xuống sự đẫm máu bên dưới, gác lại nỗi sợ, một mực hướng về phía trước. Có sự can đảm nào hơn như thế. Cô bé đã khóc, và mình cũng rất xúc động. Dũng cảm tốt, hy sinh vì đấu tranh đáng ca ngợi, nhưng sống thì đòi hỏi can đảm hơn rất nhiều, nhất là khi biết mình còn phải chăm sóc và bảo vệ những ng` cần đến mình. Cuộc sống thời chiến không dễ dàng, và để có thể sống, đó đã là dũng cảm. Nhưng nông trại ở Pháp của hai ông cháu cũng không bảo vệ dc Joey, chiến tranh rồi cũng tràn đến đó, mang đi tất cả. Joey lúc này lại trở về quân đội Đức và bị biến thành ngựa kéo những khẩu pháo khổng lồ, cho đến khi kiệt sức, nhưng Joey đã chạy trốn được.

Còn phần Albert, cậu giữ đúng lời hứa tìm lại Joey bằng cách gia nhập quân đội. Và phân cảnh của cậu chính là giai đoạn đen tối nhất của chiến tranh. Chiến trường lúc này không còn lãng mạn như trận chiến đầu tiên nữa, đen tối hơn, và tàn khốc hơn. Có rất nhiều hình ảnh mà mình thích trong trận chiến này, ví dụ như cái cách mà mỗi ng` lính xông lên nhưng không biết điều gì đang đợi mình phía trước. Lệnh không dc quay lại, ai quay lại sẽ bị giết ban ra rất tàn nhẫn, nhưng làm việc đó còn tàn nhẫn hơn và mấy ai có can đảm cầm súng bắn vào đồng đội của mình chứ. Hèn nhát, hay ham sống, không phải là cái tội, cái tội, chính là chiến tranh. Không ai đáng phải chết, và ham muốn sống ai cũng có cả. Cảnh Albert tay run run tháo chốt lựu đạn, rồi quẳng vào chiến hào địch, sau đó cậu tiến vào và nhìn những sinh mạng mình đã giết, cậu trào nước mắt, là cảnh mình rất thích. Lúc này, Albert hiểu, cha cậu cảm thấy gì khi nhận huân chương anh hùng chiến tranh. Giết người không bao giờ là việc đáng tự hào.

Phân cảnh giàu tính nhân văn nhất toàn bộ phim, là cảnh Joey chạy trốn và mắc vào chi chít kẽm gai ở chiến trường ngăn giữa quân Anh và Đức. Và để cứu chú ngựa, một ng` lính Anh, một người lính Đức đã tiến lên với những chiếc kềm điện trong tay, trò chuyện và cắt dây kẽm gai cứu thoát một sinh mạng lạ lùng, thứ duy nhất “sống” trên mảnh đất đầy đạn và máu mà hàng ngày họ nhìn thấy. Đoạn trò chuyện về gia đình, về những thứ hài hước thật sự quá dễ thương, nó làm mình bật cười, nhưng cũng cảm thấy cảm động tận tâm can. Lúc này, họ không là kẻ thù, họ ko là lính Anh và lính Đức, họ chỉ là hai chàng trai với tấm lòng muốn cứu sống một sinh mạng tội nghiệp, họ hợp tác, và bắt tay nhau trước khi trở về hai bên để lại chuẩn bị cho một ngày mới, ở hai bên chiến tuyến, giết chóc ko phải vì là kẻ thù, chỉ vì chiến tranh và màu áo. Khi buông súng, chúng ta đều như nhau.

Ngoài cảnh này ra, cảnh Joey và Albert gặp lại rất là ấn tượng, cực kì cảm động, cho dù Albert đang bị thương hai mắt, không nhìn thấy dc, và dù Joey tàn tạ, ng` đầy vết thương, đến nỗi các binh sĩ Anh cho là giết đi chính là làm phúc cho nó, nhưng họ vẫn cảm thấy nhau. Tiếng gọi của Albert, Joey đã nghe thấy và đi tìm, và dù Albert ko nhìn thấy, cậu vẫn biết chính xác đó là bạn mình. Một cảnh cực kì hay.Tình bạn của họ, khiến cả doanh trại cảm động và đứng về phía Albert, chiến tranh kết thúc, họ còn năn nỉ sĩ quan chỉ huy trả lại Joey, khi không thuyết phục dc, họ hùng tiền giúp Albert mua lại Joey, rất dễ thương.

Nhìn chung bộ phim khá là đẹp, nhiều cảm xúc, bằng cách sử dụng góc nhìn rất vô tư của Joey, chiến tranh hiện ra vừa đủ, có chút bàng quan, nhưng chính vì thế mà sự tàn khốc càng dc nhấn mạnh, nó trải dài lên nhiều vùng đất, nhiều con ng`, nhiều số phận, thể hiện đúng tinh thần, chiến tranh lấy đi tất cả.

Nói về phim xong rồi, h nói về sự fangirl của bản thân với anh Tom. Chời ơi phân cảnh của anh chỉ có 15’ trên phim thôi, mà ngay giây phút nhìn thấy, nghe thấy anh, não mình liệt hoàn toàn. Nói ko phải khen chứ 40’ đầu phim bạn Joey và Albert rất dễ thương, cũng cảm động, nhưng mà từ lúc Tom xuất hiện, phải nói là ngoài việc ngắm anh, mình chả nhìn thấy gì, chả nghĩ dc gì. Coi xong 15’ đó mà lòng ngẩn ngơ, vì ngoài ngắm thì chẳng hiểu gì, cũng ko phân tích dc nv của anh. Vậy là phải đi coi lại.

Vai Cap Nic của Tom, đúng như anh nói, là một sự giao thoa của chiến sĩ và nghệ sĩ, ở anh ta có sự dịu dàng, ấm áp, hệt như Tom. Cái đoạn mà Cap Nic hứa với Albert sẽ chăm sóc Joey, anh mà dùng cái mặt đó, cái giọng đó thuyết phục mình thì anh lấy gì mình cũng ừ chứ ko phải chỉ 1 chú ngựa đâu, đúng chất 1 quý ông, ng` mà bạn có thể cảm thấy dc sự đáng tin tỏa ra từ anh ta.

Cap Nic có sự đối lập trong tâm trạng, và mình nghĩ Tom thể hiện điều này rất tốt. Ánh mắt và nụ cười của anh ta khi tham gia diễn tập và gương mặt trước khi ra trận, trò chuyện cùng Joey, có sự khác biệt rất lớn. Một bên là tự tin, háo thắng thể hiện bản thân, một bên là nét lo lắng không phải vì sợ, chỉ là vì chính thức bước vào một cuộc chiến mà mình chưa thể hình dung. Đoạn dc fan nói đến nhiều nhất là cái chết của Cap Nic, và mình đặc biệt hài lòng với biểu cảm lúc này của Tom. Nó y chang như anh tả, gương mặt của một đứa trẻ lên 9 đối diện với hàng súng máy, những thứ anh chưa thấy bao giờ, gương mặt của một người chợt nhận ra mình sắp chết. Nó không sợ hãi, chỉ là kinh ngạc, là không thể ngờ, là hàng vạn câu hỏi tại sao. Không có cảnh Cap Nic ngã xuống, chỉ có cảnh Joey băng đi và bức thư kèm ảnh Joey mà anh vẽ gửi về cho Albert. Cái chết của anh khiến bản thân mình bàng hoàng chẳng kém biểu cảm của anh. Cap Nic, sự ngây thơ của Châu Âu. [mình rất thích lí giải này của Tom]

Nhưng phim đúng lừa tình, Tom xh có tí, mặc dù phim hay, nhưng mình vẫn muốn có Tom nhiều hơn cơ. Hôm rồi nghe Tom kể vụ anh gửi video thử vai cho bác Steven, cười muốn chết. Tom bảo, anh lớn lên cùng các tp của bác ấy, anh rất thích công viên khủng long, và đặc biệt là phân cảnh mấy con khủng long ăn thịt đuổi theo tụi nhóc trong nhà bếp. Và vì thích nên anh đã diễn phân cảnh đó trong video thử vai, nhưng anh diễn….con khủng long =)). Ôi trời ơi mình nghĩ chắc bác Steven shock lắm khi xem đây, mà mình muốn bác ấy công khai cái clip đó ghê luôn. Anh ấy thật nhiều trò.

Cuối cùng, clip này lâu rồi, nhưng vẫn muốn up, vì cứ mỗi khi coi là mình lên cơn bấn anh kinh dị. Cái clip hậu trường buổi chụp ảnh của anh cho tạp chí 1883. Ban đầu coi Promo, chao ôi là nó ngầu. Nhưng khi coi cái hậu trường, nhắng nhít ko chịu dc. Tom cute quá đi.

War Horse là một bộ phim chiến tranh được tạo ra dưới bàn tay của một trong những đạo diễn thành công nhất Hollywood – Steven Spielberg. Bộ phim War Horse lấy bối cảnh thế chiến thứ I, với điểm bắt đầu là ở hạt Devon thuộc Anh Quốc, phim kể về hành trình lưu lạc của một chú ngựa để từ đó mở ra lăng kính mới về những mặt của chiến tranh mà có thể chúng ta đều biết đến, nhưng vô tình bị che đi bởi sự đẫm máu và đau thương của những trận đánh.

Có thể nói nhân vật có thời gian lên hình nhiều nhất trong War Horse chính là Joey – chiến mã của bộ phim. Bộ phim thành công không chỉ vì dàn dựng công phu mà còn bởi cách phối hợp tài tình của đạo diễn và biên kịch để tạo nên một bức tranh lớn về thế chiến I thông qua những mảnh ghép nhỏ bé của những cá thể sống trong chiến tranh.

Nếu lịch sử dạy chúng ta về tính tang thương của cuộc chiến, sự ác độc của kẻ thù và những tấm gương của anh hùng thì ở War Horse, chiến tranh không chỉ được đánh giá bởi thắng hoặc thua, mà còn bởi chính những câu chuyện đằng sau đó.

Với bộ phim War Horse, trong chiến tranh vẫn tồn tại lòng tốt, phía sau sự thất bại của một đội quân không chỉ có kẻ thù mà còn vì niềm kiêu hãnh của kẻ đứng đầu, và ở hàng ngũ kẻ thù vẫn có thứ gọi là tình thương. Tất cả điều này cấu thành nên sự “con người” trong chúng ta.

Tổng kết, War Horse là một bộ phim mang đậm tính nhân văn. Tuy làm về đề tài chiến tranh nhưng phim không mang chủ đích tái tạo lại trận đánh hay đề cao bất kì bên nào. Bộ phim là một cuốn sổ hành trình ghi chép lại những điều tưởng chừng nhỏ nhặt nhưng lại tạo nên những giá trị to lớn của con người trong thời kì chiến tranh.

War Horse – Ngựa Chiến – với câu chuyện xúc động về tình bạn của chàng trai trẻ Albert và chú ngựa thuần mà bố cậu mua về bằng cả một gia tài. Tình bạn ấy càng thêm nảy nở khi cả hai cùng trải qua những năm tháng êm đềm đẹp đẽ của tuổi thơ và bị chiến tranh chia cắt. Chú ngựa được bán cho quân đội và ít lâu sau Albert lại tòng quân đi lính phục vụ cho Thế Chiến thứ nhất. Chiến tranh luôn là điều không ai muốn và chiến tranh của con người kéo theo những chú ngựa vô tội vào cuộc chiến của mình.

Ở đây, mình không bàn về vấn đề bộ phim có kỹ xão đẹp hay không. Hành động của tuyệt vời hay âm thanh có hay. Mọi thứ đều đã được đánh giá qua 6 đề cử Oscar trong năm đó trong đó có đề cử “Phim hay nhất”. Không quá lời khi nói War Horse là một bộ phim xuất sắc của năm, bởi vì một bộ phim về chiến tranh nhưng không nói trực tiếp về con người, mà thông qua chú ngựa để nói về cuộc chiến tranh khốc liệt như thế nào và số phận của những con người trải qua cùng chú ngựa đó.

Steven Spielberg – cái tên quen thuộc trong điện ảnh thế giới – với khả năng đạo diễn tài ba với thể loại các bộ phim chiến tranh (Saving Private Ryan, Schindler’s List) thì ông đem lại một góc nhìn mới hoàn toàn về chiến tranh. Chiến tranh đau thương, mất mát không phải qua góc nhìn của con người, mà góc nhìn của những thứ gián tiếp bị ảnh hưởng bởi chiến tranh đó. Chú ngựa là tâm điểm của bộ phim khi cũng chịu khổ nạn như những con người trong lúc chiến. Chiến tranh giày xéo lên từng mảnh đất của con người, nhưng đồng thời đẩy những sinh vật khác vào bể đời khổ đó. Đây là điều mới lạ trong cảnh kể chuyện về chiến tranh của ông.

Chú ngựa chiến ấy trải qua những ngày vào sinh ra tử, lúc ở bên địch, lúc ở bên ta, nhưng có vẻ với chú ngựa, không có khái niệm bên thiện bên tà, kẻ ác người hiền mà chỉ có những con người vô tâm hờ hững đến cả đồng loài của mình huống gì những sinh vật khác, nhưng cũng có những con người vẫn đứng đó bảo vệ, có thể tiếng nói của họ nhỏ bé, nhưng họ có trái tim lớn, trái tim luôn hy sinh cho những thứ tốt đẹp hơn.

Như hai anh em trốn quân ngũ chỉ vì họ ghét chiến tranh, họ ghét phải cầm súng giết đồng loại của mình, họ ghét phải hành hạ những con vật. Như cô bé Emilie xem chú ngựa như một người bạn đến với cô trong nỗi buồn mất mát tình thương vì chiến tranh. Như ông quản lính lo lắng cho chú ngựa tinh khôn mà phải sống cảnh đọa đày thành sức kéo cho những chiến hạm đồ sộ. Hay là chiến mã cho vị tướng xung trận hy sinh.

Xuyên suốt bộ phim luôn là những cảnh tàn phá mất mát của chiến tranh, nhưng chú ngựa như một niềm tin le lói dẫn dắt người xem đến mảnh đời này sang mảnh đời khác để tìm kiếm thứ ánh sáng của hòa bình. Nhưng có lẽ điều làm mình xúc động nhất là cảnh giải thoát chú khi rơi vào chiến hào của hai bên, và hai chàng lính của hai phe đối lập đã bỏ vũ khí và cùng nhau giúp chú thoát khỏi chông gai ở chiến hào. Đó là khi ta bắt đầu bằng một tình yêu thương, bằng một tấm lòng bao dung và chia sẻ, thì có lẽ chiến tranh cũng không xảy ra, và nếu có, chiến tranh sẽ dễ dàng chấm dứt.

Chú ngựa trở thành nhân chứng cho những tội ác của con người, và cũng như con người, chú ngựa vẫn luôn tìm kiếm thứ hòa bình xả xỉ và trở nên với người bạn thân yêu của mình. Đến cuối phim, số phận dường như sẽ chia cắt cậu mãi mãi với Joey, nhưng chính tình bạn chân thành của cả hai đã giúp họ đoàn tụ.

Bộ phim tuy không có nhiều suy nghĩ cuộc đời, nhưng vẫn là một bộ phim đẹp từ tình bạn, tình yêu thương đồng loại, nhưng cũng đủ để người xem cảm động với những cuộc đời trải qua chiến tranh như thế. Có thể, mỗi chúng ta chưa một lần biết chiến tranh, nhưng đâu cần phải có chiến tranh mới yêu quý hòa bình? Hòa bình là tình yêu xuất phát không phải từ một trái tim và khối óc vĩ đại, mà từ những tình cảm đơn sơ và mộc mạc nhất.