Những quyển sách hay nhất của Jared Diamond

Sách của Jared Diamond truyền tải lượng khối lượng kiến thức khổng lồ về lịch sử, văn hóa, địa lý, kiến trúc, ngôn ngữ, sinh thái. Tác giả sử dụng dữ liệu từ nhiều ngành khoa học khác nhau, cho nên, sự lý giải của ông không hề phiến diện.

Thế Giới Cho Đến Ngày Hôm Qua

Jared Diamond đã khảo sát lịch sử xã hội loài người để trả lời câu hỏi: Chúng ta có thể học được gì từ các xã hội truyền thống để tạo nên một thế giới tốt đẹp hơn cho tất cả? Phần lớn chúng ta đều mặc nhiên thừa nhận các đặc trưng trong xã hội hiện đại của chúng ta, từ việc du lịch bằng máy bay, viễn thông cho tới việc biết đọc, biết viết và bệnh béo phì. Tuy nhiên gần như suốt sáu triệu năm tồn tại, xã hội loài người không có những điều này.

Trong khi hố sâu ngăn cách chúng ta khỏi thủy tổ dường như rộng hơn bao giờ hết, chúng ta có thể nhìn ngắm lối sống cũ của mình trong những xã hội truyền thống mà phần lớn vẫn hoặc gần đây còn tồn tại. Các xã hội như New Guninea nhắc nhở chúng ta rằng mọi thứ thay đổi mới chỉ là ngày hôm qua – thời điểm chúng ta tiến hóa – và rằng cơ thể và cách thức thực hành xã hội của người cận đại vẫn giúp họ có khả năng thích nghi tốt hơn với những điều kiện truyền thống hơn là hiện đại.

Thế giới cho đến ngày hôm qua cung cấp một bức tranh trực diện đầy mê hoặc về quá khứ nhân loại tồn tại hàng triệu năm, một quá khứ hầu như đã biến mất và xem xét những khác biệt giữa quá khứ và hiện tại cho cuộc sống hôm nay của chúng ta.

Sụp Đổ

Với phương pháp đa ngành cùng khối lượng kiến thức khổng lồ, Jared Diamond đã hoàn thành kiệt tác mang tính cách mạng trong nghiên cứu về lịch sử nhân loại: Sụp đổ – Các xã hội đã thất bại hay thành công như thế nào? Người đọc sẽ đi từ văn minh Maya, đến với sự bùng nổ và suy tàn của người Viking, xem xét sự hưng thịnh và kết cục bi thảm của người Norse ở Greenland… Những nguyên nhân nào được xem là căn bản nhất cho mọi sự diễn tiến hay suy bại của các xã hội trên toàn thế giới ? Có thể kiếm tìm một lý giải hay một mô hình cho tất cả những thất bại hay thành công của nhân loại hay không ? Chúng ta có thể học gì từ sự thất bại của những nền văn mình từng là vĩ đại nhất ? Nhân loại sẽ cần ghi nhớ những điều được Diamond tổng kết :

“Do vậy, chúng ta đang tiến rất nhanh trên con đường không bền vững…, nên bằng cách này hay cách khác, các vấn đề môi trường của thế giới sẽ được các thế hệ trẻ hiện nay giải quyết. Vấn đề ở đây là liệu chúng ta có được giải quyết bằng những cách thích hợp do chính chúng ta chọn lựa hay không, hay bằng những cách tiêu cực mà chúng ta không muốn chọn lựa như chiến tranh, diệt chủng, dịch bệnh và các xã hội sụp đổ. Trong khi tất cả các hiện tượng tàn khốc trên luôn gắn chặt với lịch sử xã hội loài người, nhưng mức độ nghiêm trọng của suy thoái môi trường và áp lực dân số sẽ kéo theo và bất ổn chính trị. ” – Chương 16 : Thế giới như một vùng đất lấn biển

Súng, Vi Trùng Và Thép

“Bàn tay của diễn trình lịch sử từ 8.000 năm trước vẫn đang đè nặng lên chúng ta.”

Cuốn sách giải thích vì sao các nền văn minh Á – Âu (bao gồm cả Bắc Phi) lại tồn tại được, cũng như đã chinh phục các nền văn minh khác, cùng lúc ông bác bỏ các lý thuyết về sự thống trị của các nền văn minh Á –Âu dựa trên trí tuệ, đạo đức hay ưu thế di truyền. Jared Diamond lập luận rằng, sự khác biệt về quyền lực và công nghệ giữa các xã hội loài người có nguồn gốc từ sự khác biệt về môi trường, trong đó sự khác biệt này được khuếch đại không ngường. Qua đó, ông giải thích tại sao Tây Âu, chứ không phải các nền văn minh khác trong thế giới Á – Âu như Trung Quốc, lại trở thành các thế lực thống trị

Mục đích của cuốn sách này là cung cấp một lược sử về tất cả mọi người trong khoảng 13.000 năm trở lại đây. Câu hỏi đã khiến tôi viết ra cuốn sách này là: tại sao lịch sử đã diễn ra trên mỗi châu lục một khác? Nếu như câu hỏi này lập tức khiến bạn nhún vai cho rằng bạn sắp phải đọc một luận văn phân biệt chủng tộc thì, xin thưa, không phải vậy. Như bạn sẽ thấy, những lời đáp cho câu hỏi này tuyệt không bao hàm những sự khác biệt về chủng tộc. Cuốn sách này tập trung truy tìm những lý giải tối hậu và đẩy lùi chuỗi nhân quả lịch sử càng xa bao nhiêu càng tốt bấy nhiêu.

Tuy cuốn sách này nói cho cùng là về lịch sử và tiền sử, song chủ đề của nó không chỉ có giá trị hàn lâm mà còn có tầm quan trọng to lớn về thực tiễn và chính trị. Lịch sử những tương tác giữa các dân tộc khác nhau chính là cái đã định hình thế giới hiện đại thông qua sự chinh phục, bệnh truyền nhiễm và diệt chủng. Các xung đột đó tạo ra những ảnh hưởng lâu dài mà sau nhiều thế kỷ vẫn chưa thôi tác động, vẫn đang tích cực tiếp diễn ở một số khu vực nhiều vấn đề nhất của thế giới ngày nay.

Loài Tinh Tinh Thứ Ba – Sự Tiến Hóa Và Tương Lai Của Loài Người

Bằng cách nào mà loài người đã biến đổi, trong một khoảng thời gian rất ngắn, từ chỗ chỉ là một trong số những loài thú có kích thước lớn tới khi trở thành người chinh phục thế giới; và cách thức nào mà chúng ta tiếp nhận những khả năng để có thể đảo ngược toàn bộ quá trình phát triển đó chỉ sau một đêm?

Loài người và loài tinh tinh chia sẽ tới 98% số gen di truyền. Tuy nhiên, trong khi loài người thống trị hành tinh này – tạo nên các nền văn minh và tôn giáo, nghiên cứu khoa học, xây dựng các thành phố và sáng tạo ra các tác phẩm nghệ thuật vĩ đại… thì loài tinh tinh hành ngày vẫn phải đấu tranh để giải quyết những nhu cầu tồn tại cơ bản. Vậy 2% só gen còn lại có ý nghĩa như thế nào trong công việc tạo ra sự khác nhau cơ bản giữa hai loài có chung nguồn gốc tiến hóa? Trong cuốn sách này, nhà khoa học – tác giả nổi tiếng từng đoạt giải Pulizer, Jared Diamond đã tìm cách lý giải vì sao trong một khoảng thời gian rất ngắn, loài người đã tìm ra phương thức thống trị thế giới… cũng như hủy diệt nó vĩnh viễn.

Vnwriter