3 sách hay về thuyết tương đối không thể bỏ qua

3 sách hay về thuyết tương đối giúp bạn đọc tìm hiểu về con người và cội nguồn tư tưởng của nhà khoa học vĩ đại Albert Einstein cùng thuyết tương đối nổi tiếng của ông.

Thuyết Tương Đối Rộng Và Hẹp

“Nếu tự hỏi từ đâu tôi đã thiết lập lý thuyết tương đối thì câu trả lời dường như nằm ở điều sau đây: người lớn bình thường hầu như không suy nghĩ về những vấn đề thời gian và không gian. Họ nghĩ rằng mình đã làm điều đó từ nhỏ rồi. Ngược lại, tôi phát triển chậm về mặt trí tuệ đến nỗi tôi bắt ngạc nhiên về không gian và thời gian khi tôi đã lớn. Một cách tự nhiên, tôi đã thâm nhập vào toàn bộ vấn đề sâu hơn những đứa trẻ có năng khiếu phát triển bình thường khác.

Tôi không thông minh hơn người thường nào. Tôi đơn giản chỉ tò mò hơn một người trung bình, và tôi không bỏ cuộc trước một vấn đề cho đến khi tôi tìm được giải đáp”.

Vào tuổi 26, một nhân viên không tên tuổi Albert Einstein của Sở cấp bằng phát minh Thụy Sĩ đã làm cho cuộc cách mạng của bức tranh vật lý thế giới bằng 5 bài báo bộc phát. Từ một góc ẩn dật với công việc kiếm sống qua ngày, Einstein đã vụt lên như một ngôi sao sáng. Tốt nghiệp đại học nhưng không có được chức vị hàn lâm khiêm tốn nào để kiếm sống và tiếp tục nghiên cứu, thế mà ông đã khiến tòa nhà vật lý Newton bỗng chốc không còn “đứng vững”.

10 năm sau, 1915, Einstein tiến thêm một bước khổng lồ khi hoàn thành thuyết tương đối rộng, giải mã hoàn toàn thuyết hấp dẫn của Newton vốn mang nhiều tính chất thần bí(…). Tất cả những hoạt động thiên văn ngày nay, hay mô hình chuẩn Big Bang của vũ trụ học đều mang dấu ấn sâu đậm của học thuyết này.

Trong một cuộc trò chuyện với cậu con trai chín tuổi, Einstein nói rằng: “Nếu một con bọ bò dọc trên một cành cây cong, nó không biết rằng cành cây bị cong. Bố diễm phúc nhận ra điều mà con bọ không thấy.”

Lời tựa

Thuyết tương đối cho mọi người

Không mấy ai không biết đến tên tuổi của Albert Einstein, nhưng cũng không mấy ai hiểu được tư duy đầy sáng tạo của ông. Có lẽ cái độc đáo có một không hai của ông cũng còn là ở chỗ đó chăng?

Nhân loại chúng ta đã bước qua năm 2001, năm mở đầu của thế kỷ 21, năm đầu tiên của thiên niên kỷ thứ 3. Vào dịp chuyển giao trọng đại giữa hai thiên niên kỷ. Tạp chí Mỹ Time Magazine đã bầu chọn một tên tuổi sáng chói – Albert Einstein – nhà vật lý học lừng danh thế giới, người có cống hiến vĩ đại đối với loài người – làm danh nhân tiêu biểu số 1 của loài người trong vòng một trăm năm của thế kỷ 20. Chắc hẳn chúng ta đều chia sẻ hoan hỉ đối với sự bầu chọn đầy tính thuyết phục ấy.

Nhưng cũng đáng suy nghĩ biết bao khi một thiên tài kỳ vĩ như vậy của nhân loại dường như vẫn còn như xa lạ với chúng ta, vì ông ít được giới thiệu với đông đảo công chúng nước ta.

Nhà vật lý học người Mỹ Gardner, tác giả cuốn sách mà chúng ta dịch ra đây cũng từng nói rằng, trên thế giới chỉ có chừng mươi mười hai người hiểu được ông, kể cả những nhà vật lý tầm cỡ. Lại nữa, như một chuyện vui về cuộc đối thoại giữa Einstein và vua hề Charles Chaplin kể rằng chính là Chaplin đã thừa nhận mình nổi tiếng vì ai cũng hiểu còn Einstein thừa nhận mình nổi tiếng vì không ai hiểu!

Nhưng may thay trong gần một trăm năm trở lại đây, kể từ khi Einstein công bố phát minh thuyết tương đối hẹp vào năm 1905 và thuyết tương đối tổng quát vào năm 1916, có nhiều nhà khoa học mến mộ ông và tìm cách “diễn nghĩa” tư tưởng của ông với đông đảo bạn đọc, và có những thành công đáng kể như Bectơrăng với cuốn ABC về thuyết tương đối và gần đây Martin Gardner với cuốn Thuyết tương đối cho mọi người (Relativity for the million) v. v…

Với tất cả những bức xúc, trăn trở và cơ hội có được, chúng tôi đã mạo muội đề xuất việc dịch sang tiếng việt cuốn sách của M. Gardner và rất mừng là ngay lập tức ý tưởng này đã được Nhà xuất bản Đại học Quốc gia nhiệt liệt ủng hộ. Nhưng vì trình độ có hạn và thời gian gấp gáp, chắc chắn bản dịch không tránh khỏi những thiếu sót về nội dung cũng như về thuật ngữ. Vượt lên tất cả là mong có sự đóng góp nhỏ bé nào đó để tư tưởng vĩ đại của Einstein được ngày càng đến gần với mọi người hơn, trong đó có cả bản thân người dịch, đồng thời cũng là để hướng đến năm 2005 kỷ niệm 100 năm ngày ra đời của thuyết tương đối và 50 năm ngày mà Anbert Einstein, giống như chàng Atlas huyền thoại để lại trái đất cho nhân loại và bay vào vũ trụ vĩnh hằng trong niềm thương tiếc và biết ơn vô hạn của nhân loại trường sinh.

Xin chân thành cảm ơn Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội và sự chỉ giáo góp ý của đông đảo bạn đọc gần xa.

Lời giới thiệu

Thế Giới Như Tôi Thấy

Cuốn sách Thế Giới Như Tôi Thấy tập hợp những bài viết, bài nói chuyện, thư từ và tiểu luận khoa học của một trong những con người vĩ đại nhất của thế kỷ 20: Albert Einstein – Ông là một trong những thiên tài hiếm hoi, người không chỉ vô cùng xuất sắc trong lĩnh vực nghiên cứu của mình, mà còn có ảnh hưởng sâu rộng tới các lĩnh vực khác: tư tưởng, tôn giáo và chính trị.

Cuốn sách này được Einstein công bố lần đầu năm 1931 ở Đức. Năm 1955, sách được tái bản ở Mỹ, có bổ sung thêm nhiều thông tin mới; cho đến nay, nó đã được dịch ra nhiều thứ tiếng và trở thành một trong những cuốn kinh điển để người đọc thông qua đó có thể tìm hiểu về con người và cội nguồn tư tưởng của nhà khoa học…

Tất cả bài viết trong sách này đều là nguyên bản của Einstein: tiểu luận, thư từ, phát biểu, bài trả lời phỏng vấn… ở nhiều dịp khác nhau, trong đó có những bài được viết rất công phu, dày dặn, nhưng cũng có những phát biểu rất ngắn hoặc đôi khi chỉ là những lời bông đùa ngẫu hứng, tất cả các bài đó đều thống nhất với nhau ở một văn phong không thể nhầm lẫn, văn phong của một cây bút bậc thầy: sâu sắc nhưng luôn sáng sủa và kiệm lời, quyết liệt nhưng không bao giờ đánh mất vẻ duyên dáng hài hước…

Vnwriter