Dịch giả, nhà thơ Lê Bá Thự – 25 năm tuổi nghề, 26 cuốn sách

Cuốn sách “Lê Bá Thự 25 năm dịch và viết” vừa được xuất bản, tổng hợp các tác phẩm suốt chặng đường nghề của dịch giả yêu mến nền văn học Ba Lan.

Trong suốt 25 năm làm việc cật lực, dịch giả Lê Bá Thự đã cho ra đời 26 đầu sách (nhiều đầu sách được tái bản), bao gồm tiểu thuyết, truyện ngắn, truyện cười và thơ của nền văn học Ba Lan. Như vậy, bình quân mỗi năm ông có hơn một đầu sách dịch. Bên cạnh đó, ông còn là tác giả của hai tập thơ “Hoa giẻ” và “Đi về ngày xưa”.

Trong hai tập sách “Lê Bá Thự 25 năm dịch và viết”, có hàng chục bài giới thiệu, bình luận, bài viết của chính dịch giả nhà thơ và của nhiều nhà văn, nhà thơ, nhà lý luận phê bình văn học, như Hữu Thỉnh, Nguyễn Quang Thiều, Bằng Việt, Hồng Diệu, Vân Long, Nguyễn Trọng Tạo, Trần Ninh Hồ, Văn Giá, Văn Đắc, Trịnh Thanh Sơn, Lê Tuấn Lộc, Đỗ Ngọc Yên, Vi Thuỳ Linh, Đoàn Ánh Dương, Trần Thị Trường, Trần Hoàng Thiên Kim, Phan Hoàng, Nguyễn Vĩnh Nguyên, Vân Đình Hùng, Phi Dao, Thiên Ân, Trần Hoàng Hoàng… Ngoài ra, ông còn có nhiều bài viết, tham luận về văn học dịch, chân dung các nhà văn Ba Lan, trả lời các cuộc phỏng vấn báo chí, hàng loạt bài bút ký, hồi ký.

Trong bài mở đầu bộ sách, nhà thơ dịch giả Nguyễn Quang Thiều viết: “Trong 25 năm lao động, Lê Bá Thự đã để lại một khối lượng tác phẩm dịch đồ sộ. Con người ông lúc nào cũng ngập tràn cảm hứng sáng tạo và một thái độ làm việc nghiêm túc. Dấn thân vào con đường dịch thuật văn học là ông đã chọn một con đường quá nhiều thách thức… Ông dịch những cuốn sách chứa đựng những tư tưởng lớn cùng với những khám phá phức tạp nhất và sâu nhất về con người của nền văn học Ba Lan, một trong những nền văn học lớn của nhân loại”.

Phần lớn tác phẩm văn chương Ba Lan mà Lê Bá Thự chọn để dịch ra tiếng Việt đều là những cuốn sách giá trị, được các nhà bình luận văn học đánh giá cao, được bạn đọc Ba Lan mến mộ. Ông cho rằng dịch văn học là tái tạo một cách nhuần nhuyễn nguyên bản (bản gốc) bằng ngôn ngữ khác.

Làm việc theo quan niệm như vậy, ông đã gặt hái được khá nhiều thành công trên con đường dịch thuật. Bản dịch tiểu thuyết “Hy vọng” của Lê Bá Thự được Hội Nhà văn Hà Nội trao Giải thưởng văn học năm 2014. Trước đó ông cũng đã được nhận nhiều phần thưởng khác như: Bằng khen của Hội Nhà văn Việt Nam cho bản dịch tiểu thuyết “Quà của Chúa” (năm 2010); tặng thưởng của tạp chí Văn nghệ Quân đội (2004, 2008) cho những truyện dịch hay nhất năm đã in trong tạp chí này; giải thưởng cuộc thi thơ của báo Người Hà Nội (1999-2000); giải thưởng cuộc thi viết của báo Tiền Phong (2002)… Năm 2012, ông được trao Huân chương Công trạng Cộng hòa Ba Lan về những đóng góp trong việc giới thiệu văn học Ba Lan tại Việt Nam.

Hoàng Long